Internet verlaagt maatschappelijke transactiekosten en de kosten verbonden met het regelen van samenwerking dramatisch. Het dwingt de onderneming dan ook de interne transactiekosten te verlagen en zichzelf veel meer dan vijf jaar geleden met “buiten” te vergelijken. Co-creatie, best practices, outsourcing maar ook nieuwe business modellen zijn er een direct gevolg van.
Je zult als onderneming in staat moeten zijn om goedkoper dan de markt samenwerking te organiseren en je concrete aanbod te doen. Een bedrijf ontleent hier immers immers zijn bestaansrecht aan, aan het gegeven dat het faster& better& cheaper dan de markt samenwerking kan organiseren. Samenwerken “binnen” de onderneming dient goedkoper gerealiseerd te kunnen worden dan dat de markt “buiten” dat kan. Zo niet, dan heeft de onderneming geen concurrerend aanbod.
De klant kan heel gemakkelijk vergelijken en trekt snel en hard dit soort conclusies over een onderneming in de piranha economie waarin we steeds meer terechtkomen.
Het regelen van die samenwerking wordt dank zij internet steeds goedkoper. Een voorbeeld? Stel je wilt morgen van Amsterdam naar Groningen reizen. Dan kun je natuurlijk alleen met de trein. Je kunt ook via internet andere mensen proberen te vinden die hetzelfde traject willen afleggen en gezamenlijk met hen een busje huren of op een meermanskaart, zo heette dat vroeger, reizen. Vroeger was dat een tijdrovend gedoe, om die community te vormen. Maar nu kan dat easy via Uber, Blablacar, of snappcar met airbnb, in de buurt om daar een plek te vinden. Dat maakt de reis een stuk goedkoper en vormen concurrentie voor bestaande vervoers- en slaapoplossingen. We zullen echter ook binnenkort achter de downside hiervan komen, bijvoorbeeld verhuurders die onderverhuren en dit eigenlijk, formeel, niet mogen, verzekeringskwesties etc. Taxi’s waar je achteraf wellicht liever niet in zat.
Goedkoper. En dus gebeurt dit. Waarbij deze laatste eigenlijk voorbeelden zijn van de zgn longtail. Die auto’s reden al en die appartementen stonden echt al leeg. Maar het was tot nu toe veel te ingewikkeld om ze te vinden. Dankzij verlaging van de zoekkosten en combinatie met mobile data wordt dit nu opeens wel een interessante propositie. Ruilen waarvoor nu een markt ontstaat omdat je minder lang hoeft te zoeken en dus ook minder kosten hoeft te maken vind je ook bij bijvoorbeeld bij noppes en HET voorbeeld, marktplaats, allemaal zgn peer2peer systemen. De markt voor Dinky Toys is er volledig door ingestort omdat er niet alleen nog zo veel bleken te zijn maar ook omdat ze nu de weg van die zolders naar de markt wel vonden.
In de muziekwereld vergelijkbare ontwikkelingen. Eigenlijk was Wibi Soerjadi een internet ondernemer, al wist ie dat zelf niet.
Het vormen van zo’n ‘community’ van mensen met een gelijk belang is veel haalbaarder geworden door internet. Met internet is dit een minuten-kwestie geworden. Je kunt dit proces allemaal mooie namen geven zoals weconomy, slim organiseren, nieuw organiseren, duurzaam organiseren maar de driver is gewoon toch het zelfde goedkoper kunnen krijgen. Dat mechanisme zit niet alleen meer aan de klantenkant van de onderneming, ook operationeel vermogen en inkoop kun je zo organiseren getuige werkspot, buurtzorg en, jaren eerder, Thuiszorg Utrecht.
Peter G.W. Keen stelde al in 1999, in zijn Cor Wit rede aan de Technische Universiteit Delft, Competing in Chapter 2 of Internet Business, uitgesproken op 16 november 1999 dat internet creates this ability to substitute electronic external links for internal operations (p 12) en dus in termen van Galbraith de (maatschappelijke) transactiekosten laat dalen, volgens Keen resulterend in een ‘the disinflationary nature of Internet business that cuts prices 10-15% (p. 22) .Don Tapscott wees al eerder op de dan komende paradigmashift richitng networked society. Theodore Roszak beschreef in 1986 de aanstaande ontwikkelingen in zijn boek the cult of information als onderdeel van een bewust gevolgde strategie van bedrijven en publieke instellingen om ter adoptie van de informatie ideologie.
En zo ontstaat zelforganisatie, zelf-management, self-assembled teaming, ketenomkering, van schedule push naar reality pull, platformwerking alle als resultaat van dalende (maatschappelijke) transactiekosten verbonden met het vormen van comminities. Dat kan gaan over een nieuw coördinatiemechanisme in een bedrijfsomgeving, zoals Buurtzorg en Finext en vele lokale, leuke, initiatieven. Het kan ook gaan over gezamenlijk op zaterdagochtend het park schoonmaken met buurtbewoners of het organiseren van een running dinner in de straat. Dat heeft allemaal niets te maken met netwerkintelligentie en fractalvorming waar ingewikkelde wiskundige modellen voor nodig zijn om te begrijpen. Denk ik.
Overal waar dit mechanisme ingezet wordt en dankzij internet en sociale media ingezet kan worden dalen de kosten verbonden met het vormen van de samenwerking en de community pakweg 40%. Afhankelijk van het soort activiteit en business wordt die prijsdaling aan de klant doorgegeven.
Het park schoonmaken of het buurthuis runnen bijvoorbeeld en zo veel andere voorbeelden van wat nu gebeurt? Dat kon echt allemaal al. Alleen het simpele feit dat het nu geen dagen maar uren kost om het te regelen zorgt ervoor dat het nu ook vaker gebeurt en sommige mensen wel de moeite nemen om dit te organiseren. Follow the money!
Dit proces naar ‘nieuwe business modellen’ is pakweg zo’n 15 jaar geleden onder andere begonnen met low cost airliners in de luchtvaart. Een vlucht van A naar B is immers niet meer dan een tijdelijke community, een soort meermanskaart in de luchtvaart, die ons van point naar point vervoert. Hier ligt dus ook de kans voor de charter-maatschappijen klanten de kans te geven een tijdelijke community te vormen om hun eigen point-to-point transport te regelen. Vliegen is daarmee steeds meer ‘air-dating’ geworden en trouwens ook veel goedkoper geworden. Nu zijn de lowcost carriers vooral goedkoper omdat je geen hapje en drankje meer krijgt en je je koffer apart moet betalen. Maar de oorspronkelijke inspiratie was de ‘meermanskaart gedachte. KLM’s seatsdating , ook een vorm van community, laat dit nog zien.
Bij verzekeraars en banken het zelfde beeld. Bij banken heet dit crowdfunding. Het aantal voorbeelden is inmiddels legio. Ook bij verzekeraars zie je de communities ontstaan. Inshared is er een eerste voorbeeld, anno2012 gaat nog veel verder in die aanpak: meermanskaarten.
Overal waar je via community’s de markt kunt organiseren zie je business modellen kantelen. Die vreten de oude modellen stap voor stap weg heel simpel omdat ze voor de klant veel voordeel genereren. Ik zei het al hierboven: het Internet stelt steeds grotere delen van de markt in staat deze conclusie over een onderneming snel en hard te trekken in de piranha economie waarin we steeds meer terechtkomen. Back to basics!
En zo ontstaat collaborative comsumption, de deeleconomie, gedreven door de beweging van bezit naar gebruik. Of al die nieuwe apps ook een blijvend succes zijn? We zullen zien. Nu al is er een begin van weerstand te zien en horen tegen bijvoorbeeld Airbnb. Centrumbewoners in Amsterdam balen van al die vreemde mensen die ze niet kennen, en van die herrie makende rolkoffertjes in het midden van de nacht. Kennelijk is er toch een evenwicht verstoord.
En wat betreft ‘autodelen’, gaat het voor de klanten van Snappcar nu echt om de behoefte aan meer duurzame oplossingen? Of zoeken ze ‘gewoon’ goedkopere oplossingen voor ver vervoer? De toekomst zal het uitwijzen.
Boeiende transitie. Die transitie fases zijn van alle tijden maar verlopen tegenwoordig extreem snel. Overal waar meermanskaarten bestaan, of door het internet of everything kunnen gaan bestaan, gaat dit gebeuren. Veel organisaties hebben hun voelsprieten niet uitstaan voor dit type ontwikkelingen of steken uit zelfbescherming van hun huidige business model de kop in het zand. Het kind met het bad water weggooien is echter geen goede strategie en wachten tot het te laat is ook niet. Net zo goed dat je vier keer paar jaar je strategie toetst is het nu ook noodzakelijk te kijken welke technologieën en methoden er aan komen die de onderneming kunnen helpen de transactie en coördinatie kosten te verlagen.
Anders gezegd hoe pers je kosten, tijd en moeite uit je eigen processen, die van je klanten en leveranciers en hoe kan je met technologie je klanten een betere ervaring geven. Boeiende transitie! En echt, ingewikkelder om te begrijpen wat er gebeurt is het niet. Overal waar meermanskaarten bestaan gaat dit gebeuren. Voor de bestaande ondernemingen is het verstandig dit maar als gegeven te accepteren.
———————————–
References:
Don Tapscott, Creating Value in the Network Economy (Harvard Business Press, 1999) ISBN 9780875849119
Don Tapscott, Wikinomics: How Mass Collaboration Changes Everything (Portfolio, 2006) met Anthony D. Williams. ISBN 9781591841388.
Peter.G.W. Keen, Competing in Chapter 2 of Internet Business, navigating in a new world, (Eburon Publishers 1999) ISBN, 90 5166 573, 1, Delft 1999
J.R. Galbraith, Designing Complex Organisations, 1973
——————————————–
zie ook: http://www.scienceguide.nl/201409/leven-als-piranha.aspx