Ben je bereid, om het leven te ervaren en naar jezelf te luisteren?

Ik hou niet van het fenomeen leiderschap. Aandacht voor dit thema is volgens mij simpelweg projectie van eigen onvermogen, een manier om met onvermogen om te gaan. Namelijk het onvermogen te accepteren dat we als mens slechts een druppel zijn in de oceaan.

De groeiende aandacht voor leiderschap is begrijpelijk. In tijden van verandering gebeurt dat altijd. Waar wij in onszelf geen antwoorden vinden op vragen gaan we buiten onszelf zoeken en kunnen goeroes ontstaan die de weg wijzen. Door een ander op de troon zetten, kunnen we ons zelf tevreden stellen met afhankelijk blijven van hen en hoeven we zelf geen positie te kiezen.

Leiders zitten niet bij seminars. De leerschool van het leven is namelijk nog steeds het leven zelf. En leiders? Leiders zijn zich nooit bewust van het feit dat ze leider zijn. Die zijn aan het werk. Ze doen.

De wereld verandert nu van ‘survival of the fittest’ naar ‘survival of the most cooperative’. Mooi! Samenwerken als kerncompetentie. En bedrijven zijn niet langer ‘mean & lean’ maar ‘lean & meaningful’: het is belangrijk dat we het gevoel hebben met betekenis gevende, zinnige dingen bezig te zijn. Het is juist het gebrek aan betekenis dat veel mensen in bedrijven ervaren waardoor wantrouwen ontstaat en waardoor we steeds maar willen beheersen en controleren. Waar betekenis verdwijnt verschijnt controle. De opgave is betekenis terugbrengen binnen onze organisaties. Wie het leven durft los te laten, zal het krijgen. Wie perse controle wil voelen verkleint uiteindelijk zijn ruimte. Kijk om u heen. Total control of loslaten om het te krijgen?

Er zijn echter twee grote blokkades voor samenwerken. De eerste is de behoefte aan persoonlijke identiteit en zichtbaarheid. We willen gezien worden. Als je echt samenwerkt is je persoonlijke bijdrage echter minder zichtbaar en je ben bovendien afhankelijk van anderen. Je hangt als bergbeklimmer aan een touw dat een ander boven je vasthoudt. Hoe afhankelijk kan je zijn. Daarnaast zien we samenwerking nog te vaak als resultaat van een rekensom met een spreadsheetanalyse. Samenwerking is echter altijd go beyond mba en een persoonlijk besluit. Het kan nooit het resultaat van een spreadsheet alleen zijn.

De tweede blokkade is dat ons ego dat alles graag ingewikkeld maakt. Ego’s houden van complexiteit en de mythe van het handelend management. Hoe complexer, hoe hoger het uurtarief en professioneel prestige.

Angst speelt bij dit alles hierbij een grote rol. Wie bang is kan niet samenwerken, die kan alleen voor zichzelf zorgen. Dan zijn we gewoon aan het overleven in plaats van leven. De achterkant van ego is overigens angst.

Werkelijke samenwerking vraagt een persoonlijk besluit en dus positie kiezen. In de woorden van Joyce Ronda: stap uit je oermechanismes. Die heb je namelijk voor als er echt gevaar is. Trek je daarbij niets aan van wat iedereen doet. Mijn advies: ga op avontuur. Zie alle veranderingen als transformatie en niet als gevaar. Wees bereid het leven werkelijk te ervaren en luister naar jezelf. Misschien is die houding wel leiderschap.

Dit is een verkorte versie van een interview op 2 oktober 2012 op www.gobeyondmba.nl