Frans van der Reep

Macht en Ecosystemen

Ik krijg steeds meer begrip voor de Lenins, Che’s, Mao’s  en de Castro’s van deze wereld. Werkelijke revolutionairen snappen dat je in een land macht en sociale ecosystemen rücksichtsloos moet afbreken wil je je eigen agenda kunnen uitvoeren.

Nou ben ik geen revolutionair maar hooguit een klein beetje rebels om dat onderscheid van Erich Fromm te maar eens gebruiken. Maar ik snap het wel en ik denk ook dat machtsstructuren en ecosystemen ook in Nederland behoorlijk in de weg zetten om werkelijk te kunnen agenderen wat maatschappelijk nodig is.

Wie het kanaal heeft, heeft de macht. Dus daarmee ook, hoe beter het ecosysteem georganiseerd is, hoe effectiever en machtiger het ermee verbonden kanaal en hoe meer impact je hebt op maatschappelijk agenderen. Helemaal als je dat combineert met een lange termijn visie, effectieve besluitvorming en een snelle uitvoering.

Zo kan het gebeuren dat in Nederland waar pakweg 5% van het nationaal product in grote corporate bedrijven ontstaat ze toch de facto de economische agenda in Nederland bepalen. Hun ecosysteem is op orde. Mijnheer Wientjes speelt het spel goed.

Bij de zorg zie je het, vanuit mijn gezichtspunt, fout gaan. Er zijn in Nederland ‘veel’ ziekenhuizen, huisartsen, verpleeghuizen en thuiszorg-instellingen. Er zijn weinig zorgverzekeraars.  En die zorgverzekeraars zitten bovendien dichter op de klant en politiek. Die hebben het ecosysteem beter op orde, hebben de macht over het kanaal en hebben veel meer budget voor marketing.  En zo kan het gebeuren dat stap voor stap boekhouders gaan bepalen naar welke dokter ik wel en niet mag en welke pillen ik wel en niet mag slikken. En dit alles onder het mom van overigens nooit aangetoonde efficiency. Zorgverzekeraars hebben het kanaal en dus de macht. Wat denkt u dat hun belang is?

Over financiële ecosystemen hoef ik het niet eens te hebben. Die hebben hun zaken dik op orde: TOO BIG TO FAIL. Zij hebben het financiële kanaal en dus de financiële macht. Eigenlijk zijn de Europese regeringen geen partij en herbevestigen de regeringen en de Europese unie door hun ineffectief proces en gefragmenteerde beleid alleen maar de machtspositie van de financiële sector. Gaat dus niet goed komen.

Nog een paar aardse voorbeelden van waar ik het over heb. Een van die ecosystemen is auteur&uitgeverij&media&BN’ers. Dat systeem functioneert uitermate effectief voor de leden van de tribe. De ‘populariteit’ van het ‘boekenbal’ en ‘idols’ is er het symptoom van. Dat wordt zelfs gecelebreerd door de Hogepriester van het Nieuws, het 20.00h NOS journaal. U kunt briljante stukjes schrijven wat u wilt. Als een lid van deze tribe u niet toelaat, dan breekt u niet door en bent u kansloos, dit ondanks internet. U bent dan weliswaar slim maar ook irrelevant. De tribe functioneert als ‘kanaal’ en wie het kanaal heeft, heeft de macht. Doorbreken wil dan zo veel zeggen dat de tribe u toelaat. Overigens, als u lid bent van de ene tribe zullen de anderen u strategisch negeren. Heel begrijpelijk vanuit hun positie.

Maatschappelijk veroorzaakt deze media-tribe niet zo veel frictie. Niemand heeft er echt belang bij om zich er tegen te weer te stellen. En dus hobbelt het rustig door. Totdat u en ik echt gaan begrijpen wat internet vermag of er echt last van gaan krijgen. Dat laatste kan lang duren gelet op het recente voorbeeld Italië. Wat natuurlijk verborgen blijft is dat deze tribe bij voorbeeld belang heeft bij slecht nieuws en ongelukken. Dat verkoopt beter. En zo kan het gebeuren dat echte oplossingen bijvoorbeeld voor de financiële crisis niet in de krant komen en goed nieuws achterwege blijft.

Een ander systeem is overheid&media. Samen deugen ze niet maar apart meugen ze niet. Wat hen bindt is dat de een content maakt voor de ander en dat ze beide belang hebben bij problemen. Waarom problemen?  Die verkopen namelijk zo lekker voor de klant en als politicus kun je er mee scoren. Deze tribe heeft een ambivalente verhouding met de burger&lezer. En eigenlijk, eigenlijk is het zo dat de overheid het kanaal niet meer heeft en dus de communicatie macht kwijt is.

De overheid is afhankelijk van de media. Geen fijne gedachte.

Wie het kanaal heeft, heeft de macht en macht is een gek ding. Denkt u er eens over na. Wat vindt u van? Is dit wat wel willen?