De digitale wereld in 2010
Waar zal dit toe leiden? Hoe ziet 2010 eruit? Marktvoorspellingen wijzen alle in de richting van toenemende breedbandige mobiele Internet toegang van huishoudens in West-Europa tegen fors lagere prijzen. Vast mobiel integratie, Voice over IP, spraak-data integratie en mobiel breedband Internet met flat fee prijsstructuren voor enkele euro’s per maand zullen tegen die tijd volledig beschikbaar zijn, het design voor klantinteractie maar ook de manier van leren en uw eigen wijze van communicatie in hoge mate bepalen.
Profit en non-profit organisaties gaan in de 7×24 uurs kenniseconomie een uitdagende tijd van herstructurering tegemoet om fit for purpose te blijven in deze tijd van verkrappende marges, toenemende (internationale) concurrentie en de dagelijks te beantwoorden vraag of ze wel toegevoegde waarde hebben, en waar die dan wel ligt. Een politieke uitdaging van formaat is het om deze piranha economie om te buigen naar een compassionate capitalism. Individuen, vooral kenniswerkers, zullen zich steeds meer via communities en peer- to- peer systemen organiseren en hun aanbod naar de markt brengen via een slimme mix van online en on site dienstverlening. In de internationalisering via mondiale arbeidsherverdelingen is de positie van het cyberengels niet meer te stoppen.
De Nederlandse overheid wordt in toenemende mate geconfronteerd met legitimatieproblematiek. In 2010 begrijpt de overheid dat het niet méér informatie heeft dan de markt en beperkt zich dan ook tot het totstandkomen van de echte noodzakelijke infrastructurele maatregelen (mobiliteit, utiliteit, communicatie) die de markt niet tot stand brengt. Wetgeving is verlegd naar flexibiliteit. De overheid raakt steeds meer in een competentiestrijd met de community van geslaagde burgers verwikkeld en wordt geconfronteerd met een sluipend krimpende machtsbasis. Ik verwacht een revival van het Amsterdamse model uit de Gouden eeuw waar het bestuur direct in handen lag van de geslaagde burgers. De kaders van de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de Staat worden in toenemende mate op de proef gesteld. Dat maakt haar monopolie op gebruik van geweld en het ‘wie zal de wachters bewaken’ opnieuw actueel.
Er zullen communities komen om communities te maken, gericht op het versnellen van dit proces. Maatschappelijke fractals, een term uit de chaostheorie, de neiging met zijn allen voortdurend achter dezelfde bal aan te lopen, zullen steeds sneller komen en gaan. Inzicht in het gedrag van complexe systemen, bijvoorbeeld via slimme simulaties, zullen hopelijk nog enige voorspelbaarheid genereren. President Eisenhower zei eens: ”Men can’t stand open end situations”. Deze wijze woorden staan lijnrecht tegenover de capaciteiten die we in the decades to come moeten hebben. Daar waar tot nu toe slechts een marketeer en een ondernemer het vermogen moesten hebben om adequaat om te gaan met onzekerheden is deze eigenschap in 2010 voor eenieder essentieel.
Deze beweging heeft ook diepgaande gevolgen voor het onderwijs, de organisatie van het onderwijs en de manier van leren. Ook hier zal, naast het traditionele onderwijs, een beweging komen van vaste structuren naar ‘de student aan de knoppen’, maatwerk dus, met goede software voor online individuele begeleiding, die via het vinden van gelijk geïnteresseerden zijn eigen onderwijs in toenemende mate bepaalt, over instellingsgrenzen heen.
Het talent om talent te zien, het vermogen projectleider van je eigen carrière te durven zijn en het vermogen om samen met anderen doelgericht te werken zijn, meer nog dan nu, kerncompetenties en vormen deel van het onderwijs. Daarmee verhardt Nederland ook. Dit proces is, als we de tekenen goed verstaan, hier in Nederland al begonnen. Voor wie geen aanbod heeft is er geen plaats in de community. De Amerikaanse vraag what do you do for a living zal ook hier in Nederland snel werkelijk inhoud krijgen. Solidariteit staat onder druk in deze piranha-economie waarin u moet concurreren met Hongaren, Polen, Tsjechen en Chinezen. Het wordt een politieke opgave van formaat daar een antwoord op te blijven geven.
Wat dit alles betekent voor hoe we ons leven ervaren en voor zingeving? De tijd zal het leren. Wij zijn er in ieder geval van overtuigd dat het Internet, samen met bijvoorbeeld de gevolgen van nanotechnologie en biotechnologie, een van de formidabele maatschappelijke en persoonlijke uitdagingen gaan vormen voor het eerste kwart van de 21e eeuw. Er bestaan scenario’s waarin de combinatie van deze drie gelijktijdige ontwikkelingen leidt tot een zo grote productiviteitssprong dat structurele deflatie het resultaat is. We zijn van zo’n deflatie overigens in 2005 niet zover af. Wat er dan allemaal macro-economisch zou gaan gebeuren, denkt u eens aan uw huis, aan diverse pensioen- en financieringssystemen die met deflatie niet meer werken, is een mooie braincracker als afsluiting voor hoe ‘the connected future’ eruit zou kunnen zien.
Bron: Ondernemen aan de Maas, Rotterdam 2005, p 16-24